Trong suốt lịch sử lâu dài, Tết Nguyên Đán đã luôn là thời điểm quan trọng nhất trong năm đối với người Việt Nam. Đó là dịp để mọi người quây quần bên nhau, cùng nhau thưởng thức những món ăn truyền thống, thắp hương tưởng nhớ tổ tiên và tham gia vào những hoạt động vui chơi giải trí. Trong số đó, các trò chơi Tết Nguyên Đán cũ chính là những trải nghiệm đặc biệt không thể thiếu, tạo nên sự đa dạng và thú vị của lễ hội truyền thống.
Có rất nhiều trò chơi Tết truyền thống vẫn còn được duy trì và phát huy tới ngày nay, như trò đánh đu, thả diều, hay đấu cỏ, nhưng trò chơi mà chúng tôi muốn đề cập đến trong bài viết này là một loại trò chơi khác: Chắn (hay còn gọi là Tú lơ khơ), một trò chơi bài truyền thống có từ hàng thế kỷ trước.
Trò chơi này có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng đã sớm được phổ biến ở nhiều quốc gia châu Á khác, trong đó có Việt Nam. Trò chơi Chắn không chỉ đơn thuần là một trò chơi bài mà còn là biểu hiện của văn hóa, tâm lý cộng đồng, sự khéo léo và tư duy chiến lược. Nó đòi hỏi sự tập trung cao độ, kỹ năng suy luận và cả sự may mắn nữa. Mỗi lá bài đều có ý nghĩa riêng và giá trị khác nhau, điều này đặt ra yêu cầu cho người chơi phải luôn tỉnh táo, linh hoạt và kiên nhẫn.
Mỗi buổi tối khi màn đêm buông xuống, sau những giờ làm việc vất vả, không khí Tết trở nên sôi động hơn với tiếng cười nói rộn ràng từ các gia đình. Họ tụ họp lại để chia sẻ, cùng nhau ôn lại những kỷ niệm cũ và cùng nhau chơi Chắn. Trò chơi này không chỉ giúp tăng cường tình cảm giữa các thành viên trong gia đình, mà còn giúp họ xua tan mệt mỏi, thư giãn sau những ngày làm việc căng thẳng. Đối với những người thích chơi, đây chính là thời điểm hoàn hảo để tận hưởng niềm vui và sự thỏa mãn trong quá trình chơi.
Người ta thường chơi Chắn với bộ bài 108 lá, chia thành 4 nhóm, mỗi nhóm gồm 9 quân bài giống nhau. Người chơi sẽ lần lượt rút và vứt lá bài, tìm kiếm và kết hợp chúng để tạo ra những tổ hợp đẹp mắt. Điều này không chỉ đòi hỏi sự khéo léo trong việc chọn lựa lá bài, mà còn đòi hỏi kỹ năng phân tích và suy luận nhanh chóng. Đồng thời, người chơi cũng cần phải giữ kín thông tin, không để đối thủ nắm bắt được chiến lược của mình.
Thời gian trôi đi nhanh chóng, và cuối cùng, người chơi có số điểm cao nhất sẽ thắng cuộc. Tuy nhiên, thắng thua không quan trọng bằng việc tận hưởng niềm vui, sự hào hứng và không khí thân mật trong những buổi tối chơi Chắn.
Tuy vậy, việc duy trì truyền thống này gặp phải những thách thức lớn do sự thay đổi về cách sống hiện đại. Ngày càng có nhiều người trẻ hơn lựa chọn chơi game điện tử, mạng xã hội hoặc các hoạt động khác thay vì chơi Chắn. Việc này dẫn đến nguy cơ mất mát một phần quan trọng của văn hóa truyền thống.
Để duy trì sự tồn tại của trò chơi Chắn, nhiều biện pháp đã được áp dụng. Một trong số đó là việc tổ chức các giải đấu, tạo ra môi trường để mọi người có thể tập trung chơi Chắn. Điều này không chỉ giúp duy trì phong tục chơi Chắn, mà còn tạo cơ hội cho người trẻ học hỏi và yêu thích trò chơi này.
Ngoài ra, việc kết hợp trò chơi Chắn với công nghệ cũng là một phương án khả thi. Việc tạo ra phiên bản điện tử hoặc ứng dụng chơi Chắn trên các thiết bị di động sẽ giúp mở rộng đối tượng người chơi, thu hút nhiều người trẻ hơn và giúp cho truyền thống này được lưu truyền.
Với tất cả những yếu tố trên, trò chơi Tết Chắn không chỉ là một hình thức giải trí đơn thuần, mà còn là một phần không thể thiếu của văn hóa Tết Nguyên Đán. Nó mang lại những trải nghiệm độc đáo, giúp duy trì truyền thống và văn hóa của dân tộc. Trò chơi này là minh chứng cho thấy, dù thời gian có trôi qua, dù văn hóa có thay đổi, nhưng những trò chơi Tết truyền thống vẫn mãi là những giá trị quý báu của dân tộc Việt Nam.
